Klima Santrali Nedir?

Kapalı alanların, kullanım amacına uygun hava şartlarına sahip olması istenmektedir. İklimlendirme işlemlerinin yapılabilmesi için büyük bina ve geniş alanlar için klima santrali sistemleri kullanılır. Klima santrali, atmosferdeki temiz ve taze havanın çeşitli aşamalardan geçirilerek istenilen alana iletilmesini sağlayan cihazlar olarak tanımlanmaktadır.

Klima santralleri, kapalı alanda, nem ve sıcaklık ayarlamasını, havanın temizlenmesini sağlamaktadır. İklimlendirme amacıyla kurulan bu sistemler, amaçlarına ve kullanım alanlarına göre çeşitlere ayrılır. Klima santrali seçimi ve kurulu öncesinde, bina yapısında keşif yapılır ve yapılan hesaplamalara uygun özelliklere sahip santral kurulmaya çalışılır.

Klima Santrali Çeşitleri

Coğrafi bölgelerin iklim özelliklerine göre ihtiyaç duyulan klima santrali çeşitleri ve özellikleri farklı olmaktadır.

Kullanım alanlarına göre üretilen klima santrali çeşitleri şunlardır;

• Karışım havalı klima santrali
• Isı geri kazanımlı klima santrali
• Taze havalı klima santrali
• Hijyenik klima santrali
• Konfor amaçlı klima santrali
• Endüstriyel amaçlı klima santrali

Klima santrali çeşitlerinin, kullanım alanlarından kaynaklanan farklılıklar, sistemin kurulumu ve kullanımında da farklılık göstermektedir. Kullanılacak olan klima santrali çeşidini belirlerken, beklenen performans ve iç mekanın özellikleri belirleyici olmaktadır. Kurulum yapılacak olan binaların yapısına uygun projelendirmeler yapılmalıdır.

Klima Santrali Parçaları

Binaların yapılarına uygun projelendirmeler yapıldığında, klima santrali kurulumu için ihtiyaç duyulan malzeme türleri ve miktarları belirlenir. Kurulumda kullanılacak olan tüm hücrelerin 2500 Pa basıncına dayanıklı olması ve sızdırmazlık contalarının kullanılması önemlidir.

Klima santrali sisteminde kullanılan parçalar şunlardır;

• Paneller
• Fanlar
• Elektrik motorları
• Tahrik mekanizması
• Eşanjörler
• Damla tutucu ve yoğuşma tavası
• Nemlendirici
• Filtreler
• Karışım hücresi
• Egzost
• Susturucu

Klima santrali sistemi kurulumu yapıldıktan sonra, daha sonraki bakımlarda işlemlerin daha kontrollü ve doğru yapılabilmesi için ürün özelliklerini gösteren etiketlendirme sisteminin yapılması gerekir.

Enerji Tasarrufu Sistemler

Klima santrali sistemlerinde, enerji tasarrufunun sağlanabilmesi için karıştırma odası hücrelerine ihtiyaç duyulur. Kış aylarında, çalıştırılan klima santralleri, iç bölümde oluşan sıcak havayı dışarıya taşımaktadır. Bu taşıma sırasında, karıştırma hücrelerinde, dışarıya atılan havanın enerjisi dışarıdan alınan temiz havaya karıştırılarak, enerji tasarrufu sağlamaya çalışır.

Bu sistem sayesinde, ortam için ihtiyaç duyulan iklimlendirme yapılırken, daha az enerji kullanılmış olur. Hava karışım hücreleri, enerji tasarrufu sağlayabilmesi için klima santrallerinde en baş tarafa konulur. Giriş bölümünde, kanatcıklı kapaklar bulunur ve içeriye girecek olan hava oranını ayarlamaktadır. Karışım hücreleri, hem kış ayları hem de yaz ayları için hava ayarlaması yapmakta, tüm kullanım aşamasında enerji tasarrufu sağlamaktadır.

Filtre Sistemleri

Klima santrallerinde, hava sirkülasyonu sırasında havanın temizlenmesi için toz filtre çeşitleri kullanılır. Karışım odasının iç bölüme gelen kısmına filtre yerleştirilerek, dış hava ile çevrimdeki havanın temizlenmesi sağlanır. İklimlendirme kullanım amacına göre farklı filtre türleri kullanılmaktadır. Kullanım amaçlarına göre filtreler, panel filtreler, torba filtreler, heba filtreler olarak çeşitlendirilmektedir. Panel filtreler, sentetik elyaf malzemeden, galvaniz saç çerçeveli olarak yapılır. havanın temizlenmesinde ön filtre olarak kullanılması tercih edilir. Torba filtreler ise çok kademeli, sentetik elyaf filtrelerdir. Her türlü iklimlendirme şartlarında, verimli kullanım için tercih edilir. Hepa filtreler ise sağlık ve gıda sektöründeki binaların iklimlendirilme sistemlerinde kullanılmaktadır.

Nem Oranına Ayarlama

Klima santralleri, iç ortamın, ısıtılması, soğutulması, nemlendirilmesi ve nem önlenmesi amacıyla kullanılmaktadır. İstenilen konfor şartlarının oluşturulabilmesi için iç havanın belirli oranda nemlendirilmesini ihtiyaç duyulabilmektedir.

Konfor için havanın nem oranının %35 -40 sınırında olması istenmektedir. Ortamdaki havanın nem oranı bu oran altında ya da üstünde olduğunda dengelemenin yapılması gerekiyor.

Klima santrali, nemlendirme odaları, havanın nemini ihtiyaç duyulan nem oranına göre ayarlayarak aktarılmasını sağlar. Birçok endüstriyel alanda nemlendirme sistemi büyük önem taşımaktadır. Klima santrallerinde, nemlendirme odalarında nemlendirme işlemi üç farklı yöntemle yapılabilmektedir.

• Sulu sistem ile nemlendirme
• Su püskürtmeli nemlendirme
• Buhar ile nemlendirme

Klima santralinden geçen hava bu yöntemlerden birisi ile nemlendirilerek, ihtiyaç duyulan nem oranı oluşturulmaya çalışılır. Ortamdaki havanın nem oranı yüksekse, havanın nemi azaltılır, nem oranı düşükse nemlendirme yapılarak belirlenen oranda olması sağlanır.

Isıtıcı Sistemler

Klima santrallerinde bulunan ısıtıcı sistemler, ön ısıtıcılar ve son ısıtıcılar olarak iki türle ele alınır. Ön ısıtıcılar, nemlendirme odası öncesinde dışarıdan gelen havanın ısıtılmasını sağlamaktadır. Dışarıdan alınan havada daha fazla nem oluşturabilmek için ön ısıtıcıların havayı ısıtması gerekmektedir.

Son ısıtıcılar ise iç ortama verilecek olan havanın istenilen ısıda olmasını sağlayan esas ısıtıcı sistem olarak kullanılır. Nemlendiriciden sonrasın konulur ve havanın ısı ihtiyacının karşılanmasını sağlar. Isıtıcılar konumlarına ve ısı kaynaklarına göre ayrılmaktadır. Konumlarına göre ön ve son ısıtıcılar, kaynaklarına göre sıcak sulu ve buharlı, elektrikli hava, gazlı hava, soğutma makinalı hava ısıtıcılarıdır.

Karışım Havalı Klima Santrali Çeşidi

İklimlendirme projelerinde, kullanılan karışım havalı klima santrali, temiz hava ile egzoz havasını belirli miktarda karıştırmaktadır. Egzoz havası ile dış hava oksijen miktarı eşit seviyede olduğunda, egzoz havasını, taze havaya karıştırarak, geri dönüşüm ve enerji tasarrufu sağlar. Klima santrali sisteminin kurulacağı yerin hizmet amacına göre bu sistemin kullanılıp kullanılmayacağına karar verilir. Karışım havalı klima santraller, ilaç fabrikaları, hastaneler, mutfaklar gibi alanlarda kullanılmamaktadır. Dış havanın temiz olmadığı bölgelerde de kurulum yapılırken bu sistemin kullanılmamasına dikkat edilir.

Hijyenik Klima Santrali Sistemleri

İç ortamların kullanım amacına uygun olarak, klima santrali sistemi kurulumları yapılmaktadır. Ortam havasının hijyen olması istenilen yerlere, hijyenik klima santrali cihaz türleri kullanılır. Hijyenik klima santrali kurulumunda çok dikkatli olmak gerekmektedir. Bu santral türünde, mikroorganizmalar ve parçacıkların santral içerisine girmemesi gerekiyor.

Hijyenik klima santrallerinde, nem oranı oldukça düşük olmalı ve cihaz içerisinde su birikintisi oluşmamalıdır. Klima santralinin projesi hazırlanırken ve kurulum yapılırken, mikroorganizma üretmeyen malzemeler seçilmelidir. Daha çok hastanelerin ameliyathane, laboratuvar bölümlerinde, ilaç fabrikalarında, gıda üretim tesislerinde ve müzelerde kullanılmaktadır.

Endüstriyel Amaçlı Klima Santral sistemleri

Klima santralleri, kullanım alanlarına göre çeşitlendirilmektedir. Endüstriyel amaçlı klima santralleri bunlardan birisidir. İmalat sektöründe, her ürün için farklı hava koşullarına ihtiyaç duyulabilecektir. Endüstriyel amaçlı klima santralleri, ihtiyaca yönelik taze hava şartlarını oluşturacaktır. Bu klima santrali çeşitleri daha çok tekstil, seramik, kâğıt, petrokimya gibi farklı sektörlerde kullanılmaktadır. Klima santralleri, hangi amaçla hangi kullanım alanında kullanılıyor olursa olsun, tüm bakımlarının, teknik personel tarafından zamanında düzenli olarak yapılması gerekiyor.